اسلام آباد 29 مئي (اے پي پي) وزيراعظم شاهد خاقان عباسي وئېلي دي چې د پاكستان مسلم ليګ(ن)حكومت ته په 2013 كښې پھ ورثه كښې ترلاسه شوې د برېښنا په بحران كاميابۍ سره قابو موندلې٬نېشنل ګرېډ كښې 11 زره 400 مېګاواټ برېښنا شامل كړې شوې٬د نواز شريف پھ مشرۍ كښې زمونږ ګوند د دې مسئلې حل كولو لوظ كړې وو او د تېرو پنځو كلونو په مهال كوټلي اقدامات كولو سره په دې چېلنج قابو موندل شوې٬اوسني حكومت د نن طلب نه بلكې د راروانو پنځلسو٬ شل كلونو طلب پوره كولو بندوبست كړې٬لويې بندونه قامي اتفاق سره جوړېدې شي۔د دې خيالاتو څرګندونه ده د نهې په ورځ په وزيراعظم هاؤس كښې د توان په حقله خبري كنفرنس ته په خپل خطاب كښې وكړه۔په دې موقع د اطلاعاتو او خپرونو وفاقي وزيره مريم اورنګزېب او د پاور ډويژن وفاقي وزير اويس احمد خان لغاري هم موجود وو۔وزيراعظم ووئيل حكومت چې كله په 2013 كښې اقتدار سنبهال كړو نو 18 زره 553 مېګاواټه د برېښنا استعداد و كوم چې اوس په 2018 كښې 28 زره 704 مېګاواټ دې۔په دې كښې د فن برېښنا٬تېل٬ګاز٬آر اېل اېن جي٬سكارو٬جوهري او د تجديد وړ توان څخه ترلاسه شوې برېښنا شامل ده۔ده ووئيل مونږ په قامي ګرېډ كښې 10 زره مېګاواټه اضافي برېښنا شامل كړی۔وزيراعظم ووئيل 28 زره 704 كښې ځينې هائيډل پاور دې كوم چې هر وخت موجود نه وي٬د حاجت له مخې بېلې ذريعې كارول كېږي٬اپرېل 2018 كښې 17180 مېګاواټ پېداوار وو دغسې جولائي 2013 كښې 16 زره 170 مېګاواټ او اپرېل 2013 كښې 11 زره 738 مېګاواټ د برېښنا پېداوار وو۔ده ووئيل په 2018 كښې د 6 زره مېګاواټه څخه زيات برېښنا پېدا كېږي۔وزيراعظم ووئيل حكومت قامي نظام كښې11 زره 461 مېګاواټ برېښنا شامل كړی۔ده ووئيل پنځه كاله موده كښې د برېښنا پېداوار كښې اضافه شوې خو دې سره سره طلب كښې هم اضافه شوې۔ده ووئيل تېره ورځ د روژه ماتي په وخت كښې د برېښنا طلب 24800 مېګاواټ وو كوم چې رېكارډ و٬وزيراعظم د برېښنا د يونټ پېداوار تفصيلات بيانولو سره وئيل مئي 2013 كښې دا پېداوار 15 زره اربه كلو واټ آور وو او جولائي كښې دا 9.913 ارب كلو واټ آور وو دغسې 2018 كښې د برېښنا يونټ پېداوار 5 اربه كلو واټ آور اضافې سره زياتېدو سره 11.9 ارب كلو واټ آور وو او په جولائي كښې 14.6 ارب كلو واټ آور ته د رسېدو هيله ده۔په دې پنځه كاله كښې د اصل يونټ پیداوار په حقله دا يو مثال دې۔ده ووئيل د طلب د وړاندې څخه اندازه لګول مشكل وي۔ده ووئيل په اپرېل 2013 كښې 6.3 ارب يونټ استعمال شوې۔دغسې په 2018 كښې 9.2 ارب يونټ استعمال شوي۔ده ووئيل 45 فيصده اضافي برېښنا استعمال كړی شوې٬په نړۍ كښې چرته داسې نه وي چې 5 كاله كښې په استعمال كښې 45 فيصده اضافه وشي۔په نړۍ كښې دا شرح د كال 2 نه تر 4 فيصده وي۔ده ووئيل كله چې وګړو ته زياته برېښنا ترلاسه وي نو هغوي د دې زيات استعمال كوي چې ورسره د دې طلب نور هم زياتېږي۔د پنځو كلونو په مهال 8 ٬ 9 فيصد د كال ګروت و كوم چې ډېر زيات دې۔ځينې پاور پلانټس داسې وو په كومو چې وړاندې څخه كار پېل كړې شوې وو او مونږ هغه بشپړ كړي او ځينې پاور پلانټ داسې دي كوم چې مونږ لګولي۔د هغې د لارې 11 زره 461 مېګواټ برېښنا سسټم كښې شامل كړی شوې۔وزيراعظم د برېښنا طلب په حقله ووئيل كال 2013 كښې د برېښنا طلب 15 زره 816 مېګاواټ وو دغسې اپرېل 2018 كښې 20 زره 846 مېګاواټ ته رسېدلې۔ده ووئيل كله چې برېښنا زياته وي نو طلب يې هم زياتېږي٬اوسني حكومت د نن طلب نه بلكې د راروانو پنځلس ٬ شل كلونو طلب پوره كولو بندوبست كړې۔ده ووئيل په 2013 كښې د اوبو څخه 5 زره 99 مېګاواټه برېښنا پېدا كېده روان كال پھ مهال 3زره 90 مېګاواټه فن برېښنا پېدا كېږي۔پنګو كښې د كمي په وجه د اوبو څخه سږ كال نيمه برېښنا ترلاسه شوې۔ده ووئيل په اوبو كښې د كمي په وجه د برېښنا په پېداوار لويې اثر پريوتې۔د روان كال پھ مهال د اوبو بهاؤ 7 فيصده څخه كم دې٬په هائيډل جنرېشن د دې زيات اثر پريوتې او تېر كال هائيډل جنرېشن 6 زره مېګاواټ وو كوم چې كمېدو سره 3 زره مېګاواټ پاتې شوې۔ده ووئيل د روژې مباركې مياشت په مهال د لوډ منيجمنټ معامله منفرد وي٬د شپی 12 نه تر سهار 4 بجې او ماښام شپږ بجو نه تر شپې 12 بجې د پېشمني او روژه ماتي په وخت كښې په هېواد كښې 90 فيصده وګړو ته د تعطل نه غېر برېښنا وركړی كېږي۔دغسې پاتې لس فيصده زياتې خسارې فيډرو د دغې وختونو په مهال درې نه تر څلور ساعته لوډشېډنګ كېږي۔ده ووئيل په كال 2013 كښې په دې وختونو كښې هر ساعت په پس لوډشېډنګ كېدو٬ده ووئيل 22 زره 538 مېګاواټ او جولائي كښې 22 زر 176 مېګاواټ طلب وي۔3 زره شارټ فال په نظر راځي كه د اوبو پانګې ښه شوې نو جولائي او جون كښې به شارټ پال نه وي او كه اوبو كښې كمې راغلو نو جون كښې به 362 او جولائي كښې به 403 مېګاواټ د برېښنا شارټ پال وي۔ده ووئيل دا درې مياشتې مهمې دي۔وزيراعظم ووئيل حكومت د برېښنا په مسئله قابو موندلې۔ده ووئيل حكومت چې د برېښنا چېلنج ختمولو له كوم لوظ كړی وو په هغې تر ډېر حد قابو موندلې۔ده ووئيل په دې لړ كښې مونږ يوه لاره ټاكلې ده چې كوم هم حكومت راځي او په دې لاره روانېږي نو د برېښنا كمبوت به نه رامخې ته كېږي خو د برېښنا په زيات شوي طلب تر نظر ساتل وي۔د يوې پوښتنې په ځواب وزيراعظم ووئيل چې د پاكستان په تاريخ كښې په وړومبي ځل حكومت اتفاق رائے سره د اوبو پالېسي معرفي كړې٬د شريكو ګټو كونسل هم د دې منظوري وركړی٬اوس به پھ دې عملدرآمد كول وي۔ده ووئيل په مهمند او بهاشا بند كار پېل شوې۔د يوې بلې پوښتنې په ځواب ده ووئيل د اېن ټي ډي سي ټرانسمېشن لائنز ښه والي له هم كار روان دې٬د برېښنا ترسيل او وېش نظام كښې چېلنجونه شته دغه به حل كولې شي۔دا مهال چې كومې فني خرابۍ رامخې ته كېږي هغه هم حل كړې كېږي۔ده ووئيل د اېل اېن جي په وجه په هېواد كښې د برېښنا پېداوار ښه شوې٬ 6745 مېګاواټ اېل اېن جي څخه پېدا كېږي۔وزيراعظم په دې لړ ګښې تورونه مستدر كولو سره مخالفينو له چېلنج وركړو چې د اېل اېن جي په معامله څوك هم په ټي وي چينل ماسره خبره وكړي نو زر هر ډول ځواب وركولو ته چمتو يم۔وزيراعظم د كالا باغ بند په اړھ د يوې پوښتنې پھ ځواب ووئيل لويې بندونه قامي اتفاق رائے سره جوړېدې شي۔ده ووئيل په هېواد كښې بايد سياسي خبرې اترې روانې وساتلې شي۔د كابينې غړو نامې اي سي اېل كښې شاملولو په حقله د عمران خان د بيان په اړھ د يوې پوښتنې په ځواب ده ووئيل عمران خان فرض كړې كه هغه وزيراعظم جوړ شي د كوم چې زه هيله نه لرم خو بيا هم په اي سي اېل كښې د نامې شاملولو څه وجه وي۔ماته د چا څخه څه خطر نشته٬د اېف اے ټي اېف په جون كښې د غونډې په حقله د يوې پوښتنې په ځواب وزيراعظم ووئيل د ملګرو ملتونو سلامتي كونسل قراردادونو پھ رڼا كښې چې مونږ كوم اقدامات كړي د هغې څخه مطمئن يو۔مونږ له به خپله بيانيه راروانه غونډه ګښې وړاندې كول وي٬هيله لرو چې زمونږ بيانيه به قبول كړی شي۔د يوې بلې پوښتنې په ځواب ده ووئيل د قامي سلامتيا كمېټۍ غونډې نه پس د هغې اعلاميه جاري كړی كېږي٬د قامي سلامتيا په چارو بحث نه شي كېدې٬مونږ ټول د خپل سوګند پابند يو۔د يوې پوښتنې په ځواب ده ووئيل د برېښنا بيعې كمولو كښې كامياب شوي يو٬د نېپرا په وېب سائټ تفصيلات شته۔ده سندھ طاس لوظ نامې په حقله د يوې پوښتنې په ځواب ده ووئيل دا د پاكستان او هند ترمينځه يوه لوظ نامه ده او نړيوال بانك په دې كښې ضامن دې٬په دې مسئله زمونږ موقف دا دے چې دا معامله د ثالثۍ نړيوال عدالت ته لاړه شي۔په دې لړ كښې به نړيوال بانك له پريكړه كول وي او خبرې اترې روانې دي
